آمارها نشان می‌دهد از ابتدای سال ۹۱ تا پایان ۹ ماهه اول سال جاری، بیش از ۳ میلیارد دلار واردات شکر صورت گرفته است. توجه بیشتر به مصرف خرما و کشمش در الگوی غذایی جامعه علاوه بر کاهش نیاز وارداتی شکر، می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری‌ها نیز داشته باشد.
بخش کشاورزی از یک سو به عنوان تأمین کننده غذای جامعه و از سوی دیگر با داشتن ظرفیت بالای اشتغال در مراحل مختلف تولید و همچنین وجود صنایع پیشین و پسین برای این بخش، می تواند نقش موثری در پیشرفت اقتصادی کشور داشته باشد.
بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار از سرشماری بخش کشاورزی، ۲۰ درصد اشتغال کشور در این بخش قرار دارد. لازم به ذکر است که این ۲۰ درصد بدون احتساب افراد شاغل در صنایع پیشین و پسین بخش کشاورزی است و قاعدتاً با افزودن آمار این مشاغل، سهم اشتغال در این بخش بیشتر خواهد بود. همچنین سهم ۱۲ درصدی بخش کشاورزی در تولید ناخالص ملی نشان از جایگاه تأثیرگذار این بخش در رونق اقتصادی و بکارگیری ظرفیت های درونی در این زمینه است.
توجه به خودکفایی در تولید محصولات اساسی در کشور، نباید موجب غفلت از ظرفیت های بالقوه بخش کشاورزی و نقش آن در رونق اقتصادی کشور شود. محصولاتی مانند کشمش و خرما از جمله ظرفیت‌های بالقوه کشور در بخش کشاورزی محسوب می‌شوند که توجه به توسعه و فعال سازی این ظرفیت ها می تواند جایگاه این بخش را در تولید ناخالص ملی و به دنبال آن پیشرفت اقتصادی بهبود بخشد.
خرما و کشمش دو محصول فراموش شده
کمبود صنایع فرآوری و تبدیلی و همچنین ضعف تشکل‌های فعال در زمینه توزیع و صادرات دو محصول خرما و کشمش به عنوان بزرگترین چالش موجود در مسیر تولید این محصولات به شمار می‌آید. از سوی دیگر عملکرد پایین تولید محصولات کشاورزی عموماً و دو محصول خرما و کشمش به طور خاص نیز از چالشهای مهم این بخش محسوب می‌شود.
ایران با میانگین تولید سالانه بیش از یک میلیون تن خرما، رتبه سوم تولید این محصول در دنیا را به خود اختصاص داده است که بر اساس آمارهای اعلام شده، بیش از ۳۰۰ هزار تن از این حجم مازاد بر مصرف داخلی و قابلیت صادرات به کشورهای مختلف را دارد. این در حالی است که عملکرد تولید در هکتار این محصول در ایران به طور میانگین ۵ تن برآورد شده در حالیکه همین شاخص در کشوری مانند مصر به ۳۰ تن در هکتار می‌رسد.
طبق آمار سازمان خواروبار جهانی (فائو) کشور مصر در سال ۲۰۱۲ با داشتن ۴۲٫۵ هزار هکتار سطح زیر کشت خرما، یک میلیون و ۴۷۰ هزار تن تولید داشته در حالیکه ایران با بیش از ۱۵۰ هزار هکتار سطح زیر کشت، تنها یک میلیون و ۶۰ هزار تن تولید کرده است. در رابطه با محصول کشمش نیز ایران با تولید حدود ۱۸۰ هزار تن، پس از کشورهای آمریکا، ترکیه و چین در رتبه چهارم جهان قرار گرفته است.
توسعه صنایع فرآوری و تبدیلی، بهبود عملکرد در واحد سطح، تقویت تشکل های تخصصی، فرآهم کردن زمینه صادرات و همچنین ترویج فرهنگ مصرف این دو محصول بجای دیگر محصولات قندی، مانند شکر، می تواند زمینه بهبود وضعیت تولید این دو محصول در کشور را فراهم آورد.
مصرف خرما و کشمش یک الگوی غذایی سالم
خرما با داشتن مقادیر مناسب قند، چربی، پروتئین و انواع ویتامین‌های ضروری، به عنوان بخش مهمی از رژیم غذایی سالم شناخته می-شود. همچنین مقدار انرژی ناشی از خوردن خرما از قند ساده بسیار کمتر است. به عنوان مثال در ۱۰۰ گرم قند و شکر معمولی ۹/۹۹ درصد خالص آن انرژی‌زا می‌شود؛ در حالی که در ۱۰۰ گرم خرما حدود ۳۰ درصد قند موجود است و بقیه آن، حاوی مواد غذایی دیگری است.
کشمش نیز به عنوان خشکبار، غذایی پر انرژی و کم چرب و سرشار از ویتامین D محسوب می شود. کشمش منبع مناسبی از فیبر، آنتی اکسیدان و همچنین مقادیر زیادی آهن می باشد. به عنوان مثال ۶۰۰ گرم کشمش، ۹۰ درصدِ آهنِ مورد نیاز روزانه بدن را تأمین می کند.
از یک سو وجود ظرفیت مناسب در تولید خرما و کشمش و همچنین ارزش غذایی بالای این دو محصول، و از سوی دیگر وابستگی کشور در تأمین نیاز مصرف شکر و در نتیجه واردات حدود یک میلیون تنی این محصول در هر سال، عواملی هستند که ضرورت تغییر الگوی مصرف این محصولات در کشور را چندین برابر کرده اند.
مصرف خرما و کشمش جایگزین واردات شکر
نگاهی به آمار مرکز گمرک نشان می‌دهد از ابتدای سال ۹۱ تا پایان ۹ ماهه اول سال جاری، بیش از ۳ میلیارد دلار واردات شکر صورت گرفته که از نظر حجمی معادل ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تن برآورد می شود.
این حجم واردات شکر می‌تواند بواسطه اصلاح الگوی مصرف مواد قندی در کشور کاهش یابد. توجه بیشتر به مصرف خرما و کشمش در الگوی غذایی جامعه علاوه بر کاهش نیاز وارداتی به محصولاتی همچون شکر، می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری ها نیز داشته باشد.
نهادهای دولتی در اصلاح الگوی مصرف غذایی بسیار تأثیر گذار هستند؛ مصرف خرما و کشمش بجای قند و شکر در نهادهای دولتی می تواند زمینه مناسبی برای اصلاح الگوی مصرفی و به دنبال آن کاهش نیاز وارداتی به شکر باشد. البته این راهکار باید با رعایت جوانبی همچون کیفیت خرما و کشمش توزیع شده، استفاده از محصولات فرآوری شده و… همراه شود.
قرار دادن خرما و کشمش در بسته های غذایی (سبد کالا) یکی دیگر از پیشنهاداتی است که با اجرای آن علاوه بر تغییر الگوی مصرف جامعه به سمت این محصولات، حجم قابل توجهی از تولیدات داخلی نیز از این طریق از کشاورزان خریداری می‌شود.
از سوی دیگر با توسعه صنایع فرآوری، تبدیلی و بسته بندی، علاوه بر بالا بردن ارزش افزوده و ارزش صادراتی می‌توان با عرضه محصولات فرآوری شده، باعث جلب سلیقه غذایی مصرف کنندگان گردید.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان