در دوران كودكي هر گاه كاري را كه بايد انجام مي داديم، بر اثر غفلت يا بازي گوشي فراموش مي كرديم و انجام نمي داديم و به پيامدهاي آن دچار مي شديم، بزرگترها عبارتي قديمي اما آشنا را به ما مي گفتند:”علاج واقعه را پيش از وقوع بايد كرد!“ و امروز دريافتهايم كه يكي از مهمترين پرسشهاي انسان معاصر اين است كه آيا نسل‌هاي كنوني مي‌توانند با در نظر گرفتن منافع خودشان، براي زنده ماندن در آينده اقدامي جدي كنند؟
برخي از دانش‌پژوهان مي‌گويند كه ما در درون خودمان يك انگيزه ناآگاهانه براي از بين بردن خودمان داريم كه نهايتاً موفق مي‌شود و سبب نابودي نسل بشر مي شود. جالبتر اين كه حتا برحي معتقدند لحظهي نابودي جهان، درست همان زماني است كه ما به اوج تكامل رسيدهايم! برخي از مردم نيز معتقدند كه قدرت‌هايي نامرئي از ما محافظت ميكنند و اين قدرتها به ما كمك مي كنند تا موفق شويم و بر دنيا تسلط يابيم. بنا براين باز هم زنده خواهيم ماند و بر روي اين كره خاكي دوام خواهيم آورد. اما بقيه از اين هراس دارند كه اگر ما خانه خود يعني اين دنيا را تغيير دهيم يا آلوده كنيم به گونهاي كه ديگر جايي برايمان قابل سكونت نباشد، يا اين كه يك بيماري ويروسي يا يك برخورد فاجعه‌آميز با يك جسم آسماني براي كره زمين در پيش باشد؛ آن وقت مهار واقعيتي كه با آن رو به رو خواهيم شد، چندان ساده نخواهد بود و بايد از هم اينك كاري انجام دهيم.
اكثر مردم فرض ميكنند (يا حداقل اميدوارند) كه ما بينش، توانايي، انگيزه و ميل آن را داريم كه براي موفق شدن و ادامه حيات؛ هرچه را كه لازم است انجام دهيم. اما چه اين كار را انجام دهيم و چه ندهيم، انسان‌ها مي‌توانند در هر كدام از اين سناريوها نتايج آن را در ذهن خود تصور كنند.
اگرچه اين شبيه‌سازي‌ها نمي‌توانند تمام عناصر آنچه را كه مطرح ميكنند، يكپارچه سازند؛ ولي براي مدلسازي از رخدادهاي آينده بهكار گرفته مي‌شوند و يا براي مدلسازي اوضاع، و انواع سناريوها كاربرد دارند. هدف اصلي آنها پيوسته تحت تأثير پيشرفت‌هاي آينده كه پيش‌بيني نشده‌اند، قرار دارد.
اگر نسل بشر قرار است زنده بماند، بايد فجايع را شبيه‌سازي كند تا بتواند جلوي آن را بگيرد. اگر به خودمان اجازه دهيم كه سياره خود را آلوده كنيم؛ شرايط لازم براي پراكنده شدن يا نابودن شدن خود را مهيا كرده‌ايم. اگر جو زمين آلودگي راديواكتيوي حاصل از يك جنگ يا حادثه‌ي هسته‌اي را در دنيا بخش كند، اين امر رخ خواهد داد. اما امكان عدم انتشار هوا وجود ندارد زيرا به طور كلي نمي توان هوا را قرنطينه نمود زيرا تغييرات جوي، باد، حمل و انتقال انسان‌ها، كالاها و خدمات در نقاط مختلف دنيا استمرار دارد.
قطعاً به شبيه‌سازي‌هاي تجربي نياز خواهيم داشت تا ارگانيسم‌هاي مرگبار را مشخص كنيم، جدا كنيم و خنثي كنيم. براي جلوگيري يا كاهش آثار برخورد يك سياره كوچك با منظومه خورشيدي يا زمين چه كارهايي مي‌توان انجام داد؟ ما مي‌توانيم مسير فعلي يا پيش‌بيني شده‌ي يك جسم آسماني خطرناك را ضمن استفاده از مشاهدات فضايي و يا محاسات رياضي، شبيه‌سازي كنيم. يكي از پيشنهادها حاكي از اين است كه يك موشك هدايت‌شونده با يك كلاهك هسته‌اي با چاشني پرتاب شود تا جسم آسماني در حال نزديك شدن را منهدم كند يا مسير آن را عوض كند كه زمين در خطر نباشد. اين كار نيز نيازمند شبيه‌سازي است مردم ممكن است به اين نتيجه برسند كه نمي‌توانند برخورد را باز دارند و صرفاً مي‌توانند از نابود شدن نسل بشر جلوگيري كنند. اين كار نيازمند شبيه‌سازي آثار ممكن تخريب‌كننده اين برخورد مي‌باشد. تنها چاره كار اين است كه تا حد ممكن از زندگي انسان حمايت شود؛ شايد با صدها هزار پناهگاه براي حمله‌هاي هوايي در تمام زمين يا ديگر روش‌هاي حمايتي؛ و يا متمركز شدن بر اينكه افراد كافي زنده بمانند تا نسل بشر منقرض نشود. شايد به اندازه كافي؛ مواد ژنتيكي حفظ شود تا ربوت‌هاي سالم و از پيش برنامه‌ريزي شده نسل ما را مجدداً به‌وجود بياورند ـ يك سناريوي نه چندان اميدبخش كه مستلزم انواع شبيه‌سازي است؛ و تمام اين سناريوپردازيها درست زماني دارد روي مي دهد كه فاصلهي ما با خطر از هر زمان ديگري كمتر شده است. خود نمي دانيم كه در حال برنامه‌ريزي و انتظار براي يك واقعه‌ي مرگبار هستيم.
آن‌هايي كه معتقدند آينده انسان تحت سلطه‌ي يك نيروي ماوراء طبيعت يا به دست خدا مي‌باشد؛ ممكن است بگويند كه اين برنامه‌ريزي‌ها فايده‌اي ندارد؛ چرا كه مردم سعي دارند چيزي را عوض كنند كه اجتناب‌ناپذير است. اما اين برنامه‌ريزي را نمي‌توان انجام نداد؛ زيرا لازمهي وجود انسان بر روي اين كرهي خاكي همين برنامه ريزي است، در غير اين صورت چه تفاوتي ميان انسان و ديگر جانوراني كه بر روي اين زمين زندگي مي كنند، وجود دارد؟ و يك بعد مهمتر در رفتار بشري مي‌باشد. براي آن‌هايي كه هم معتقدند آينده از پيش تعيين شده است و هم معتقدند انسان‌ها محكوم به نابودي هستند؛ هر چه كه بقيه در اين گير و دار انجام مي‌دهند پوچ و بي‌معناست.
و بالاخره به آن‌هايي مي‌رسيم كه مي‌گويند مي‌توانيم موفقيت‌هايمان را توسعه ندهيم ولي نه از راه اينكه هر چيز را به حال خود رها كنيم، تصادفي بدانيم و ... بلكه به بهترين نحو عاقلانه‌اي كه ممكن است، برنامه‌ريزي را انجام دهيم. شايد به آن اندازه‌اي كه دوست داريم موفق شويم و يا شايد نشويم. شايد قادر به ادامه حيات با وجود وقايع غيرمنتظره يا فجايعي كه در دنيايي كه در آن زندگي مي‌كنيم رخ مي‌دهد، باشيم يا شايد هم نباشيم. اما همانند موجوداتي كه خودآگاه هستند يا آگاهي‌هاي زيادي كسب كرده‌اند، مي‌توانيم آنچه را كه به نفعمان است و باعث زنده ماندن ما در آينده است انجام دهيم. اين جهان نيازمند تفكر سازمان يافته، برنامه‌ريزي و اقدام جمعي است كه هنوز در اكثر كشورها حاصل نشده است ـ اما كم و بيش در سطح جهاني ديده مي‌شود. شبيه‌سازي بخش ضروري اين برنامه‌ريزي است، البته اگر هدف، رسيدن به همكاري جهاني جهت رفع اختلاف‌هاي جهاني باشد؛ آن وقت اين برنامه‌ريزي معنا و مفهوم خواهد يافت. همكاري و تفاهم قطعاً لازم خواهد بود، به ويژه اگر مردم مي‌خواهند شانس زنده ماندن خود را با وجود بيماري‌هاي جهاني، حوادث تروريستي و يا برخورد اجسام آسماني؛ افزايش دهند.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان