ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ روﺑﻪروﺳﺖ. ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻪ رﺳﺎﻧﻪ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ آن ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد و ﭼﺎﻟﺶ دوم از راهﻫﺎ و وﺳﺎﻳﻞ ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﺷﻴﻮه زﻧـﺪﮔﻲ ﻓـﺮدي و ﻧﻈـﺎم اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻳﻌﻨـﻲ ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ ﭘﻴﻮﻧـﺪ ﺧﻮردن ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﺷﻴﻮهﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮاد و ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠّﻲ آنﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد. در اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﻣﺤﺘﻮاي ﭘﻴﺎم ـ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻣﻌﺎﻧﻲ آن ﻫﻤﺮاه ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﺎت (رﺳﺎﻧﻪ) ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮار دارد. ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ اﻳـﻦ دو ﭼـﺎﻟﺶ، اﻧﻘـﻼب در ﺳـﺨﺖاﻓـﺰار و ﺧﻼﻗﻴﺖ در ﻧﺮماﻓﺰار را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد.
اﺷﺎﻋﺔ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ. واژه »ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي« ﻫﻢ ﺑﻪ روﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎ و ﻫﻢ ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﺗﺤﻤﻴﻞ اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ در ﻧﻈـﺎم اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻣﻨﺠـﺮ ﻣﻲﺷﻮد. در ﭼﺎرﭼﻮب دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮش ﻳﻚ رﺳﺎﻧﻪ ﺧﺎص و ﺗﻌﺒﻴﺮ ﭘﻴﺎم ارﺳﺎﻟﻲ از ﻃﺮﻳﻖ اﻓﺮاد و ﻧﻈﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﮔﺮدد. ﻋﺮﺿﻪ ﻫﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد. ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻴﺰان و ﺗﺄﺛﻴﺮ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﭼﻨﺪان ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﭼﻮن در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺗﺄﺛﻴﺮ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﺑﺮاي دوران ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي و ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻧـﺴﻞﻫـﺎ ﻧﺎﻣﺤـﺴﻮس ﺑـﺎﻗﻲ ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺪ. از دﻳـﺪﮔﺎه ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺎرﻛﺮد ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﻮده و در ﻧﻈﺎمﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ داراي ﻣﻌﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاي آن ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ از ﺳﻮي ﻣﺮدم ﻛﺸﻮر ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺳﻨﺖﻫﺎي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ آﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش و ﺳﺎﻧﺴﻮر ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ، از ﺳﻮي ﻣﺮدم و ﻫﻢ از ﺳﻮي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﻤﻞ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ، ﺗﻄﺒﻴـﻖ دﻫﺪ. ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺟﻨﺒﻪ ﺣﻴﺎﺗﻲ دارد.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ، ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻮرد و ﻛﻨﺎر آﻣﺪن ﺑﺎ دﮔﺮﮔـﻮﻧﻲ ارﺗﺒـﺎﻃﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳـﻚ، ﻣﻴﺰاﻧـﻲ از ﺻـﻼﺣﻴﺖ و ﺷﺎﻳـﺴﺘﮕﻲ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻧﻴـﺰ ﺿﺮوري اﺳﺖ. ﺻﻼﺣﻴﺖ و ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻮﺳﻂ روﺣﻴﻪ ﻣﺒﺎرزهﻃﻠﺒﻲ، ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ (ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داﺳـﺘﺎنﻫـﺎ، ﻧﻬﺎدﻫـﺎ و ﺳﻨﻦ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ) ﺟﻬﺖ ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ و آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣـﻲﺷـﻮد. ﺻﻼﺣﻴﺖ و ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﺑﻌﺎد ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ داﺷﺘﻪ و ﻣﻲﺗﻮان ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﺳـﻪﮔﺎﻧـﻪاي ﺑـﺮاي آنﻫـﺎ ﻣﺘﺼﻮر ﺑﻮد: اﻟﻒ. ﺗﺄﺛﻴﺮ »ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي« ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺠﺰا ﺑﺮ ارزشﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ب. ﺗﺄﺛﻴﺮ ارزشﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ ﻣﺤﺘﻮاي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ و ج. ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺤﺘﻮاي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮ ارزشﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ.
ﻧﻈﺮﻳﺔ اﻧﺘﻘﺎدي ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻛﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﺧﺎﺻﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺒﺪاء ارزﻳﺎﺑﻲ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ، ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﻧﻘﻄﻪ آﻏﺎز دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻗﻠﻤـﺪاد ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ در زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﺷﻲ از آن ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗـﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد، ﭼﻮن اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎ، ﺗﻮان ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ رﺳﺎﻧﻪ و ﻧﻔـﻮذ رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎ در ﺟﺎﻣﻌـﻪ را ﻣـﺸﺨﺺ ﻣـﻲﺳـﺎزﻧﺪ. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﻳﺪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺎيﺑﻨـﺪ ﺑﺎﺷـﺪ. آﻟﺘﻮﺳـﺮ1 ﺗﻮﺟـﻪ ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﻋﻤـﻞﻛـﺮد اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ2 دوﻟﺘﻲ اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﻛﺮده و ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻌـﺎﻧﻲ ﻣـﺸﺘﺮك و ﺗـﺮوﻳﺞ اﻳـﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ، ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﺪرت را ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﻣﻲﺑﺨﺸﻨﺪ، ﻣﻌﻄﻮف ﻛﺮده اﺳﺖ.
ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه ﺧﺎص ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﭼﻪ رﺳـﺎﻧﻪاي در ﭼﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﻬﺖ ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ارزشﻫﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮد. در ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﻛﺎرﺑﺮد رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان آنﻫـﺎ را از ﻟﺤـﺎظ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﭘﻴﺎم رﺳﺎن، اﻃﻼع رﺳﺎن و آﮔﺎﻫﻲدﻫﻨﺪه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد. ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛـﺎرﺑﺮد ﺧـﺎص اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ داﺷﺘﻪ و در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎ و اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎي ﻧﺨﺒﮕﺎن ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ و ﺗﻮدهﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎ و ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ. ﭘﺬﻳﺮش و ﻛﺎرآﻳﻲ اﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻮان ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻓﻨﻲ ﻛـﺸﻮر اﻳﻔـﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ و دﻳﺪﮔﺎه آنﻫﺎ در ﻗﺒﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد.
ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﻲ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﭼﻮن ﻓﺮاﻳﻨﺪ، ﻗﺎﻟﺐﻫﺎ، ﭘﺬﻳﺮش، ﺿﺮورتﻫﺎ و اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد. اﺛـﺮات اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ را ﻣﻲﺗﻮان از زواﻳﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﺪﮔﺎه ﻓﺮدي، ﺧﺎﻧﻮاده، ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﻮﭼﻚ، ﻣﻠّﻲ و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻮرد ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻗـﺮار داد (ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار .(1-1 ﮔﺮ ﭼﻪ اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ و ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎ ﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دارﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺎ وﺟـﻮد اﻳـﻦ ﻫـﺮ ﻳـﻚ ﻣـﺸﻜﻼﺗﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد را دارﻧﺪ. ﻧﻤﻮدار 1-1 ﻣﺪل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻗﺎﻟﺐﻫﺎ ﻓﺮد ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺧﺎﻧﻮاده ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱﻫﺎ (ﺭﺍﻩﺑﺮﺩﻫﺎ) ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻨﺒﻪ اﺑﺪاﻋﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮد. ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ادﻏﺎم ﺟﻨﺒـﻪ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ در ﺷـﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮاد و ﻧﻈﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺷﻜﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن دارد ﻛﻪ ﻋﻤﻞﻛﺮد ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي از ﻃﺮﻳﻖ آنﻫﺎ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﺷﻮد. (ﻧﻈﻴﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ، داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ، ﺿﺒﻂ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ). ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻳﻚ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ اﺳـﺖ و ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ.
اﻣﺮوزه اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮ ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﺟﻮاﻣﻊ روﺳـﺘﺎﻳﻲ و اﻧﺘـﺸﺎر آن در ﻣﻴﺎن ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻗﺸﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ. ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ: 1. ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺮ ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ ﻓﺮدي از ﻟﺤﺎظ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ، رواﺑﻂ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ، رواﺑـﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻧﻘﺶ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺟﻨﺴﻴﺖ، رﺷﺪ آﮔﺎﻫﻲ، ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ، ارزشﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ و ﻛﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت. 2. ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺮ ﻧﻈﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ از ﻃﺮﻳﻖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﻜﺎف ﻣﻴﺎن اﻃﻼﻋـﺎت ﻏﻨـﻲ و اﻃﻼﻋـﺎت ﻧﺎﻗﺺ؛ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﻮﭼﻚ و ﻣﻨﺎﻓﻊ اﻗﺸﺎر ﺧﺎﺻﻲ از اﺟﺘﻤﺎع. 3. ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﻮﺟﺒﺎت دﺧﺎﻟﺖ، دﺳﺘﺮﺳﻲ، ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻫﻢ در ﻣﻴﺎن اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻫﻢ ﻣﺪﻳﺮان از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺤﺘﻮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﺷﻴﻮه ﻛﻨﺘﺮل، دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ از ﻃﺮﻳﻖ اﺳـﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن و ﺑـﺎﻟﻌﻜﺲ؛ و ﻣـﺸﺎرﻛﺖ در ﺗﻮﻟﻴـﺪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزد.
اﻧﻮاع ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺎﻫﻮارهﻫﺎ، ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ و وﻳﺪﺋﻮ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺗﺤﺮك ﺑﺨﺸﻲ دوﺑﺎره و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﻧﻮاع ﺳﻨﺘﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ و ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻲ دارﻧﺪ. دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ در ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ ﺑﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻃﺮز ﺗﻔﻜﺮ، ﺳﺎزﻣﺎن اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻣﺎن ﻓﺮاﻏﺖ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ. ﻣﺜﻼً رادﻳـﻮ، ﺳـﻴﻨﻤﺎ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮن ﭘـﻴﺶ از اﻳـﻦ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ رﺳﺎﻧﻪ ﺳﺮﮔﺮمﻛﻨﻨﺪه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ. وﻟﻲ اﻣﺮوزه اﻳﻦ رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻧﻘـﺶ آﻣﻮزﺷﻲ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ روي داده اﺳﺖ. ﻣﺜﻼً ﺑﻪ ﻣﻴﺰﮔﺮدﻫﺎي رادﻳﻮﺋﻲ، ﻛﻠﻮپﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ، ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺒﺎﺣﺜﺎﺗﻲ زﻧﺎن و ﻛﻠﻮپﻫﺎي وﻳﺪﺋﻮﺋﻲ ﻣﻲﺗﻮان اﺷﺎره ﻛﺮد. اﻣﺮوزه رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﻨﺶ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ، ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻨﺘﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﮔﻴﺮﻧﺪه را دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ. اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ ﮔﺮاﻳﺶ دارﻧﺪ. اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﻲ و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻧﻈﺮي ﺗـﺎزه ﺑـﻪ وﺟـﻮد آوردهاﻧـﺪ و داراي اﺛـﺮات ﺟﻨﺒـﻲ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ـ رواﻧـﻲ، ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي واﻗﻌﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﺑﺰاري ﺑﺮاي دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻧﺪ.
در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰان ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﺴﺎنﺳـﺎزي در ﺷﻴﻮهﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم و ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آنﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد. اﻳﻦ روﻧﺪ ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﻚ اﻟﮕﻮ ﺑﺮاي اﺷﺎﻋﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم و اﻳﺠﺎد ﻓﻀﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﺟﻬﺖ ادﻏﺎم آن در ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ آﻧﺎن دﻧﺒﺎل ﻣﻲﺷﻮد.
اﺷﺎﻋﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺮ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد: اﻟﻒ. اﻳﺠﺎد آﮔﺎﻫﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﻔﻴﺪﻧـﺪ؛ ب. ﺑـﺎزﮔﻮ ﻛﺮدن اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻣﻨﺴﻮخاﻧﺪ؛ ج. ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮد در ﻗﺒﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژيﻫـﺎي ﺟﺪﻳـﺪ و ﻗـﺪﻳﻢ د. ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﭘﺲ از ﺗﺸﺨﻴﺺ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎزﻫﺎي آﻧﺎن (ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺷﺎﻋﻪ ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﻓﺼﻞ 3 ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ). ﺑـﺎ اﻳﺠﺎد ﻓﻀﺎي ﻋﻠﻤﻲ، ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ اﻓﺮاد، ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺰرگ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﻮد. رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﻣﻲﺑﺨﺸﻨﺪ.
ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﻲ: ﭼﺎﻟﺶ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ
آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﺎﻟﺶ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑـﺮاي ﺣﻔـﻆ ﻫﻮﻳـﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ و ارزشﻫـﺎي ﻳـﻚ اﺟﺘﻤـﺎع ﺧـﺎص، ﻫﻤـﺮاه اﺳـﺖ. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻳﻜﻲ از اﺟﺰاي ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد و در ﻗﺎﻟﺐ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻗﺎﺑﻞ درك اﺳﺖ. اﻧﺘﺨـﺎب ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳـﻚ ﻫﻤﻴـﺸﻪ در درون ﻳـﻚ ﻧﻈﺎم ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻧﻪ در ﺧﻸ. ﻣﺴﻮؤﻻن ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺳﻮم، ﺗﻮﺳـﻌﻪ و ﮔـﺴﺘﺮش ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎ را ﺑـﺎ ﻧﻘـﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ داﻧﺴﺘﻪ و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺆال روﺑﻪرو ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ از ارزشﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺣﺮاﺳـﺖ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ ﻳـﺎ آنﻫﺎ را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ؟ آﻳﺎ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ارزشﻫـﺎي ﺳـﻨﺘﻲ را ﺗـﺸﺪﻳﺪ و ارزشﻫـﺎي ﭘـﻴﺶ ﺑـﺎ اﻓﺘـﺎده و ﺣﻘﻴـﺮي را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ آنﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ؟ ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ ﺣﻔﻆ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺑﺎ از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدن ﺷﺎداﺑﻲ و ﺗﻨﻮع ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨـﮓﻫـﺎ را ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ؟ از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻦ ﺷﺎداﺑﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﻣﻲﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ روﻧﺪ ﻳﻜﺴﺎنﺳـﺎزي1 در ﻫـﻢ رﻳﺨـﺘﻦ ﻗﺎﻟـﺐﻫـﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ، ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻨﮓﺷﺪن ﻋﺮﺻﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎي اﻗﻠﻴﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد.
ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺤﺘﺮم ﺷﻤﺮدن ﺗﻨﻮع ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﺿﺮورت ﺑﻪوﻳﮋه در ﺟﻮاﻣﻊ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﻛﺜﺮتﮔﺮا ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎ ﺻـﺮﻓﺎً ﺟﻨﺒﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. آنﻫﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻮﻧﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻄﻮح و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﺘﻔﺎوت، ﺗﺄﻣﻴﻦ و اراﺋﻪ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺆﻟﻔﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣـﺮدم در ﻓـﻀﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭼﻨﺪ ﻻﻳﻪاي ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﭘﺪﻳﺪ آوردهاﻧﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. آﻧﭽﻪ ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ ارزﺷﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﻠـﻲ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﻲﺷﻮد ﻧﻪ ﺗﻮان ﺗﺠﺮﻳﺪي اﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳـﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺛﺮات و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد.
زﻣﻴﻨﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ
ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎط و ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻣﺪلﻫﺎﺳﺖ. ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﻣﺪلﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ اﺛـﺮات اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﺟﺎي ﮔﺬاﺷﺘﻪ و در ﻗﺎﻟﺐ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﻳﺖ ارزشﻫﺎ، اﺻﻮل و آداب و ﺳﻨﻦ اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و در ﻋـﻴﻦ ﺣـﺎل زﻣﻴﻨـﻪ را ﺑﺮاي دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ. ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺸﻜﻼت ارﺗﺒﺎﻃﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ﺟﻮاﻣﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻧﺎﺷﻲ ﻣـﻲﺷـﻮد. ﭼـﺎره ﻛﺎر ﺗﻼش در ﺟﻬﺖ ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻳﺎ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ارﺗﺒﺎط ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي ﺑﻬﺘﺮ از ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎي ﻫﻤﮕـﺎﻧﻲ، ﺑﺎﻳـﺪ ﺷـﺮاﻳﻄﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي ﻏﺎﻟﺐ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮد.
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﺑﻄﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد ﭼﻮن ﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت رو در رو ﻳـﺎ ﺑـﺎ واﺳـﻄﻪ اﺑﺘـﺪا ﻋﺮﺿـﻪ، ﺳـﭙﺲ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه و اﻗﺪام ﻻزم ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﻨﻲ، ﺑـﺮاي ﺗﺄﻳﻴـﺪ درﻳﺎﻓـﺖ ﻳﻚ ﺧﺒﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻋﻼﻣﺖ ﺧﺎص ارﺳﺎل ﺷﻮد. (ﺗﺼﻤﻴﻢ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻛﻪ اﻗﺪاﻣﻲ در ﻗﺒﺎل ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ﺻﻮرت ﻧﮕﻴﺮد درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ در ﻣﻮردي ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺷﺪه، ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ). در ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬـﺎن ﺳـﻮم ﻫﻤﻴـﺸﻪ ﺳـﻪ ﻋﺎﻣـﻞ ﻣﻬـﻢ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت و زﻣﻴﻨﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه دارﻧﺪ.
ﻛﺎرآﻳﻲ ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺧﺎص، ﺑﻪ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي ﻣﺴﻠﻂ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑـﺴﺘﮕﻲ دارد. ﻣـﺜﻼً در ﻛـﺸﻮري ﻧﻈﻴـﺮ ﻫﻨـﺪ، اﻳـﺪﺋﻮﻟﻮژي ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ ﺑـﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﺑﺰار اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ و از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﻴﻠﻪاي ﺟﻬﺖ اﺷﺎﻋﻪ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺗﻼشﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻋﺘﻼي اﻫـﺪاف ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ ﻛﻤﻜـﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ. در ﻛﺸﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﻛﻨﻨـﺪه در ﻧﻴـﺮوي ﻛـﺎر (ﻧﻈﻴـﺮ ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ) ﺗﺄﻛﻴـﺪ دارد ﺷﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي و اﻧﮕﻴﺰة ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ وﺟﻮد دارد ﺗﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴـﺮي از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮن در ﺟﻬـﺖ اﻓـﺰاﻳﺶ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ. ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي دوﻟﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻣﻮرد ﻋﺪم دﺧﺎﻟﺖ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ دوﻟـﺖ اﻳـﻦ ﻛـﺸﻮر ﭼـﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ را رﺷﺪدﻫﻨﺪه ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮده و ﭼﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻲاﻫﻤﻴﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدي
ﺑﺎرزﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ در ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺮاي اﻫﺪاف ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺳﺖ. زﻳﺮﺑﻨﺎﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده، ﺗﻌﻬﺪات ﻣﺎﻟﻲ وﺳﻴﻌﻲ را ﺟﻬﺖ اداره و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ را اﻳﺠﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ. در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬـﺎن ﺳـﻮم ﺗـﻮان ﻣـﺎﻟﻲ ﻻزم ﺑـﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟﻬﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ را ﻧﺪارﻧﺪ. ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ، ﻣﺎﻧﻊ ﻋﻤﺪهاي در راه ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد ـ ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ ﺑﺮ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ ﻛﻪ دوﻟـﺖ درﺻـﺪ اﭼـﺮاي آن اﺳـﺖ ﻣـﻲﮔـﺬارد. در ﺑﺮﺧـﻲ از ﻛـﺸﻮرﻫﺎ ﺑـﻮﻳﮋه ﻛﺸﻮرﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺳﺒﺐ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺗـﺪاﺑﻴﺮ و ﺗﺮﺗﻴﺒـﺎت ﻣـﺎﻟﻲ ﻏﻴﺮﻣﺘـﺪاول در ﺑـﻴﻦ ﺳـﺎزﻣﺎنﻫـﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ، دوﻟﺘﻲ، ﻣﻠّﻲ و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮوز ﻛﻨﺪ.
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺑﻴﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻟﻴﻞ و دﺳﺘﺎوﻳﺰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري وﺳﻴﻊ اﻗﺘﺼﺎدي در ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺗﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد. اﻛﺜﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﻫﻨﮕﻔﺘـﻲ را ﺟﻬـﺖ ﭘـﮋوﻫﺶ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺷـﺎﺧﻪﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻧﻈـﺎﻣﻲ اﺧﺘـﺼﺎﺻﻲ ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ. اﻳـﻦﮔﻮﻧـﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاريﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺿﺮورت دﻓﺎع از ﻛﺸﻮر ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻟﻜﻦ داﻣﻨﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاريﻫﺎ از ﻣـﺴﺎﻳﻞ دﻓﺎﻋﻲ ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﻲرود.
از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﺟﻨﺒﻲ آن ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺑﻪ راه ﺣﻞ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ. آﻳﺎ ﻛﺸﻮري وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﻣﻔﻴﺪﺑﻮدن ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، ﭘﻮﻟﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺻﺮف ﻣﺴﺎﻳﻞ دﻓﺎﻋﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺧﺘﺼﺎص دﻫﺪ؟ آﻳﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮد را در ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي دﻓﺎﻋﻲ ﺻﺮف ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ اﻣﻜﺎﻧـﺎت را در راه ﻣﺒـﺎرزه ﺑـﺎ ﻓﻘـﺮ، ﺑﻴﻤـﺎري و ﮔﺮﺳـﻨﮕﻲ ﺻﺮف ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؟
ﻣﺴﺄﻟﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از اﺟﺰاي اﺻﻠﻲ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ از زﻣﺎن ﺗﺼﻮﻳﺐ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در 1948 ﻃﺮﻓﺪاران ﺑﺴﻴﺎري ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ. در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﺑﻮﻳﮋه در ﻋﺼﺮ ﺗﻠﻔﻦ، ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﺠﻤﻠﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﺸﺪه ﺑﻠﻜﻪ از ﺿﺮورﻳﺎت ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد. اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ، وﺳﺎﻳﻞ و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺪي ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﻋﻬﺪه ﺗﻬﻴﺔ آنﻫﺎ ﺑﺮآﻳﻨﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦﺗﺮﺗﻴﺐ، ﺑﺎ آنﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺗﺪاﺑﻴﺮي را در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ اﺟﺮاي اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺗﻮزﻳﻊ و درﻳﺎﻓﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل: ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﻟـﺖ ﻫﻨـﺪ ﺑـﺮاي اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮن ﺟﻬﺖ اﻟﻘﺎي ﭘﻴﺎمﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺮدم از داﺷﺘﻦ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻣﺤﺮوم ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺷﻴﻮهﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎم ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮد.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ دو ﻣﻮﺿﻮع در ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد: ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و اﻗﺘﺼﺎد، اﻗﺘﺼﺎد و ﻧﻴﺎزﻫـﺎي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ. در اﻳـﻦ ﻛﺘﺎب ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻳﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي ﺑﺮاي ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻼﻳﻖ ﻣﺸﺘﺮك دارﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻟﻜﻦ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ دﻳﺪﮔﺎه و ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ ﻣﺘﻔﺎوت در ﻗﺒﺎل ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻋﺼﺮ اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﻄﻮح ﻣﻠّﻲ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ز ﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ.
ﭼﻜﻴﺪه
از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻮﺳﻌﺔ اﺑﻌﺎد ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ، اﻗﺘﺼﺎد و ﻓﺮﻫﻨﮓ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﭘﺎﺳـﺦﮔـﻮﻳﻲ ﺑـﻪ ﺳـﺆاﻻت ﺑﻲﺷﻤﺎري ﻛﻪ در ﻗﺒﺎل ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﻏﻴـﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ از ﻃﺮﻳـﻖ زﻣﻴﻨـﺔ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺑﻬﺘـﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ، ﻋﻤﻞﻛﺮد و ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را درك ﻧﻤﻮد. ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺪارك رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻛﻮﭼﻚ ﻳﻜﺴﺎن ﻧﺒﻮده ﻟﻜﻦ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ. ﮔﺮ ﭼﻪ ﺑـﺴﻴﺎري از ﻛـﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮ ﺿﺮورت زﻳﺮﺑﻨﺎي ﮔﺴﺘﺮده ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺰرگ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارﻧﺪ وﻟﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺎﻫﻴﺖ دروﻧﻲ ﺧﻮد و ﻋﺪم وﺟﻮد ﺳﺎزﻣﺎن زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ، در اﻳﺠﺎد دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ از ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدهاﻧﺪ.
.jpg&p[summary]= ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ روﺑﻪروﺳﺖ. ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻪ رﺳﺎﻧﻪ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ آن ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد و ﭼﺎﻟﺶ دوم از راهﻫﺎ و وﺳﺎﻳﻞ ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﺷﻴﻮه زﻧـﺪﮔﻲ ﻓـﺮدي و ﻧﻈـﺎم اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻳﻌﻨـﻲ ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ ﭘﻴﻮﻧـﺪ ﺧﻮردن ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﺷﻴﻮهﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮاد و ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠّﻲ آنﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد. در اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﻣﺤﺘﻮاي ﭘﻴﺎم ـ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻣﻌﺎﻧﻲ آن ﻫﻤﺮاه ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﺎت (رﺳﺎﻧﻪ) ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮار دارد. ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ اﻳـﻦ دو ﭼـﺎﻟﺶ، اﻧﻘـﻼب در ﺳـﺨﺖاﻓـﺰار و ﺧﻼﻗﻴﺖ در ﻧﺮماﻓﺰار را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد.
){kind=small}
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
.jpg)
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان